مقاله درمورد اتحاد و اختلاف افقها در ثبوت رؤیت هلال
اتحاد و اختلاف افقها در ثبوت رؤیت هلال
سیر طبیعى ماه و پیدایش شکلهاى گوناگون در
جرم آن, سبب تقسیم زمان به برهه هاى کوچک
و بزرگ مى گردد: ماه و سال. ماه, در حقیقت تقویمى
است در صفحه طبیعت. خطوط برجسته این تقویم
طبیعى, چنان خوانا و گویاست که هر کسى مى تواند
آن را بنگرد و اعمال و افعال خویش را مطابق آن تنظیم نماید.
(و قدرّه منازل لتعلموا عدد السنین والحساب …۱).
بسیارى از تکالیف فردى و اجتماعى, چه واجب
و چه مستحب, بستگى به رؤیت هلال ماه و ثبوت
آغاز و پایان آن دارد: روزه ماه مبارک رمضان, عید فطر,
وقوف به عرفات در روز نهم ذى حجه, وقوف
در مشعر, در شب دهم ذى حجه, بیتوته در
سرزمین منى۲, در شبهاى یازدهم و دوازدهم ذى
حجه, اعمال روز عید قربان و …
(قل هى مواقیت للناس والحج …۳).
علاوه بر این, ماههاى قمرى, نقش بنیادى در
تنظیم و تعیین امورى چون: مدت۴ حمل, مدت
شیردهى کودکان۵, زمان یائسگى۶ , عده زنان
در طلاق۷ و وفات۸, اجراى حدود الهى۹, آغاز
بلوغ شرعى, زمان تعلق زکات۱۰ و …۱۱ دارند.
همین نقش کار ساز و اساسى ماه در امور
معاش و معاد۱۲ و دین و دنیاى مردم, سبب گردیده
مسأله رؤیت هلال, در حوزه تفکر اسلامى جایگاه
ویژه اى بیابد. فقها, مسائل و فروعى را بر آن مترتب
ساخته اند, راههایى را فرا روى مردم قرار داده اند
و در کتابهاى صوم و حج و یا در رساله هاى
مستقل, به کند و کاو در این باره پرداخته اند.
بسیارى از اعمال و سنت هاى اسلامى, از جمله
فریضه عظیم حج و روزه ماه رمضان, افزون بر جنبه
عبادى, جنبه هاى سیاسى و اجتماعى نیز دارند.
امت اسلامى, با برگزارى این عبادات, شکوه و
اقتدار اسلام و نیز وحدت و همدلى و همگامى میلیونها
انسان مسلمان خاضع در برابر اراده خداوند را به نمایش مى گذارند.
ملیتهاى مختلف, با ویژگیهاى فرهنگى و قومى و
نژادى و زبانى گونه گون, در زمان و مکان واحدى
گرد مى آیند و عظمت و شکوه اسلام را
به بهترین و زیباترین وجه مى نمایانند.